Τι είναι οι σπίλοι δέρματος;
Τους δερματικούς σπίλους μπορούμε να τους κατηγοριοποιήσουμε στις εξής ομάδες:
- Οι φυσιολογικοί σπίλοι (ελιές), που είναι συνήθως μικρές καφέ συμμετρικές επίπεδες ή επηρμένες κηλίδες και εμφανίζονται κατά τις πρώτες δεκαετίες της ζωής του ανθρώπου.
- Οι δυσπλαστικοί ή άτυποι σπίλοι είναι συνήθεις καλοήθεις σπίλοι οι οποίοι μοιάζουν με το μελάνωμα (ασύμμετρο σχήμα, ακανόνιστα όρια, ποικιλοχρωμία, διάμετρος μεγαλύτερη από 6mm). Τα άτομα με δυσπλαστικούς σπίλους έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να αναπτύξουν μεμονωμένα ή πολλαπλά μελανώματα. Για αυτό το λόγο, άτομα με δυσπλαστικούς σπίλους θα πρέπει να εξετάζονται τακτικά από ειδικό δερματολόγο.
Τί είναι ο καρκίνος του δέρματος;
Ο καρκίνος του δέρματος – δηλαδή η ανεξέλεγκτη ανάπτυξη των κυττάρων του δέρματος – συνήθως συμβαίνει στις περιοχές εκείνες που είναι περισσότερο εκτεθειμένες στην ηλιακή ακτινοβολία.
Τρείς είναι οι βασικοί τύποι του δερματικού καρκίνου:
- βασικοκυτταρικό καρκίνωμα (basal cell carcinoma, BCC)
- ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα και (squamous cell carcinoma, SCC)
- κακοήθες μελάνωμα.
Σπανιότερες μορφές καρκίνου δέρματος είναι:
- το σάρκωμα Kaposi
- το καρκίνωμα από κύτταρα του Merkel
- το καρκίνωμα των σμηγματογόνων αδένων
Βασικοκυτταρικό καρκίνωμα
Το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα είναι η πιο συνηθισμένη μορφή καρκίνου του δέρματος. Αφορά σε βλάβη με εικόνα «μαργαριταριού» που εμφανίζεται σε περιοχές που εκτίθενται στον ήλιο όπως πρόσωπο, κεφάλι, στήθος, ράχη. Στην συντριπτική πλειοψηφία δεν κάνει μεταστάσεις. ωστόσο, τείνει να επιμένει τοπικά και να διηθεί τους πέριξ και υποκείμενους ιστούς.
Η θεραπεία του είναι κυρίως η χειρουργική αφαίρεση και άμεση αποκατάσταση του δερματικού ελλείμματος. Με την χειρουργική αφαίρεση επί υγειών ορίων επιτυγχάνεται μόνιμη θεραπεία στη συντριπτική πλειοψηφία των ασθενών.
Ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα
Το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα είναι ο δεύτερος κατά σειρά πιο διαδεδομένος καρκίνος του δέρματος. Αυτή η μορφή καρκίνου συναντάται στα ακανθοκύτταρα, από τα οποία αποτελείται το μεγαλύτερο μέρος της επιφανειακής στοιβάδας του δέρματος (η επιδερμίδα). Αποτελεί μια μορφή επιθετικού καρκίνου του δέρματος. Πέρα από την διάβρωση των ιστών τοπικά, μπορεί να δώσει σπανίως και μεταστάσεις.
Το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα μπορεί εμφανιστεί σε υγιές δέρμα ή σε έδαφος προκαρκινικών βλαβών, όπως η ακτινική υπερκερατώση, η ακτινική χειλίτιδα, η λευκοπλακία και η νόσος Bowen.
Ο καρκίνος αυτός του δέρματος εμφανίζεται συνήθως με τη μορφή σκληρού κόκκινου οζίδιου ή μιας επίπεδης αλλοίωσης και μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε περιοχή του δέρματος, συμπεριλαμβανομένων των βλεννογόνων του στόματος και των γεννητικών οργάνων. Παρατηρείται, βέβαια, πιο συχνά σε σημεία τα οποία εκτίθενται στον ήλιο.
Κακοήθες μελάνωμα
Το κακοήθες μελάνωμα είναι ο επιθετικότερος καρκίνος του δέρματος και μπορεί να εμφανιστεί σε ανθρώπους κάθε ηλικίας και απόχρωσης. Η εμφάνιση του μελανώματος μπορεί να γίνει οπουδήποτε στο σώμα (ακόμα και στα πέλματα ή τα νύχια των χεριών και των ποδιών), είτε σε έδαφος ενός προϋπάρχοντος σπίλου που υπέστη εξαλλαγή είτε και σε υγιές δέρμα. Συνήθως εμφανίζεται σαν μια ασύμμετρη, με ακανόνιστα όρια, πολύχρωμη ή καφέ χρώματος κηλίδα ή σαν ένα έπαρμα (φούσκωμα) που συνεχίζει να αυξάνεται σε μέγεθος με την πάροδο του χρόνου. Σε σπάνιες περιπτώσεις, μπορεί να μην είναι μελαγχρωματικό.
Σε περίπτωση που ένας σπίλος εμφανίσει τις λεγόμενες ABCDE αλλαγές
- Α (asymmetry): ανάπτυξη ασυμμετρίας
- Β ( border): ασαφή ανώμαλα όρια της βλάβης
- C (colour): αλλαγή και ποικιλία χρώματος μέσα στο σπίλο
- D (diameter): διάμετρος βλάβης μεγαλύτερη απο 6mm
- E (evolution): εξέλιξη του μεγέθους ή του ύψους του σπίλου ή οποιαδήποτε αλλαγή από την αρχική του μορφολογία (π.χ. εμφάνιση κνησμού, πόνου, αιμορραγίας).
θεωρείται ύποπτος, θα πρέπει σύντομα να ελεγχθεί από ειδικό δερματολόγο.
Η αντιμετώπιση ύποπτων σπίλων ή δερματικών βλαβών είναι χειρουργική και συνοδεύεται από βιοψία της βλάβης. Η βιοψία είναι εκείνη που θα μας δείξει το είδος της βλάβης που αφαιρέσαμε (καλοήθης, κακοήθης), αν έχει γίνει πλήρης αφαίρεση και θα καθορίσει την περαιτέρω θεραπευτική αντιμετώπιση.
Το μελάνωμα μπορεί να είναι από τις πιο απλές μορφές καρκίνου κατά τη φάση της διάγνωσης και μια από τις πιο απλές μορφές καρκίνου όσον αφορά στη θεραπεία, εφόσον βρεθεί και αφαιρεθεί σε σύντομο χρονικό διάστημα. Εάν όμως εξαπλωθεί, τότε η πρόγνωση είναι κακή.
